De War, de oude stoomluciferfabriek later kleurstoffenfabriek, langs de Eem is tijdens de Monumentendagen 2013 geopend. Op zaterdag 14 september wordt een uitvoerig programma gepresenteerd, van een speurtocht voor de jeugd, tot korte lezingen en rondleidingen door drs. Michiel Kruidenier, architectuur-historicus. Daarnaast zullen verschillende gebouwen en ruimtes worden opengesteld en zijn veel nieuwe huurders aanwezig om te tonen wat ze doen.
Het oudste nog bestaande fabriekscomplex van Amersfoort heeft een interessante geschiedenis, die teruggaat tot 1881. Toen werd begonnen met de bouw van een stoomluciferfabriek. In 1883 werkten er tachtig mensen die 50.000 doosjes lucifers per jaar maakten.
Het duurde kort. Al in 1887 stopte de productie van lucifers. Vanaf dat moment herbergde het fabrieksterrein een kleurstoffenfabriek. Die heeft er, onder allerlei verschillende namen, tot aan 2001 gestaan. Aanvankelijk heette de fabriek Pick, Lange & Co. In 1902 veranderde de naam in Chemische Fabriek Amersfoort. In 1904 werd het Farbwerk Amersfoort. In 1918 werd de fabrieksnaam Nederlandse Kleurstof Industrie (NKI). Dat duurde tot 1961. Daarna werd het bedrijf onderdeel van het (Engelse) Williams Ltd. In 1969 werd Williams overgenomen door het Amerikaanse Morton. En de laatste naam waaronder de fabriek opereerde was Warner Jenkinson.
Op een terrein, dat grenst aan de kleurstoffenfabriek werd in 1936 de eerste rioolwaterzuiveringsinstallatie van Amersfoort gebouwd. Vanaf 1976 werd dit terrein aan de kleurstoffenfabriek toegevoegd en werd het gebruikt voor de reiniging van het afvalwater van de fabriek.
Toen de fabriek in 2001 de poorten sloot werd de gemeente eigenaar van het gehele complex, en vestigden zich diverse kleine bedrijven en kunstenaars op het terrein. Op dit moment wordt een ambitieus plan voor restauratie en geleidelijke herbestemming van het fabriekscomplex ontwikkeld.
De fabrieksnaam werd N.V. Nederlandsche Kleurstof Industrie
v/h Farbwerk Amersfoort
NKI werd geen onderdeel van Williams Ltd maar ging een Joint Venture aan met Williams onder de naam Williams-Nedklind met 51% van de aandelen in NKI-bezit (in feite de familie Otto) en 49% in handen van Williams.
Na het overlijden van Pick, Lange & Co. kwam het bedrijf in handen van de nog jonge lab.medewerker
Jan Jacob(us?) Otto, wiens ouders een water- en vuurwinkeltje op het Sasje (een buurt in Amersfoort bij de gasfabriek hadden. Ik ben er nooit achter gekomen hoe de jonge J.J.O. de fabriek kon overnemen, want veel geld zal hij niet gehad hebben.
Ik heb vanaf 8.8.1938 46 jaar bij de NKI gewerkt als jongste bediende, verkoopleider en directiesecretaris.