Woensdag 11 September om 10.30 uur, Emmauskerk, hart van het Soesterkwartier. Ronkend komt de blauwe bus vanuit de vorige eeuw aangereden en piepend komt hij tot stilstand. Er komen diverse bekende en minder bekende wijze en grijze mensen aangelopen, blijkbaar met de bedoeling om in te stappen. Strijdlust en enthousiasme vallen op. “Mooi!”, hoor ik een van de reizigers goedkeurend zeggen, “een echte Henri Nefkens bus, oh wat is dat lang geleden! Toen was de bus nog goed geregeld!”

Het was ineens druk op het plein bij de Emmaüskerk, met de kramen van de kaasboer, de vishandel en de actie van de bus. En dan nog de keuze mogelijkheden van koffiedrinken bij Fifty-fifty, Bij Bosshardt en de Taalkamer bij de Keistadkerk, is het plein toch een mooi levendig centrum.

Vandaag is de dag dat er zaken gedaan moeten worden. Het comité “De bus komt zo!” heeft zich al enige maanden lopen opwinden over het afkalvende OV-aanbod in de wijk. Nadat vorig jaar de zondagse diensten werden geschrapt uit de dienstregeling, dreigt nu ook het zaterdagse aanbod te verdwijnen, alsmede de avonddiensten in de week.

De leden van het kleine comité staan niet alleen in hun irritatie. Zij zijn de wijk in gegaan met vragenlijsten, die door 140 wijkgenoten werd ingevuld.  Een mooie steekproef van hoe de vlag erbij hangt. Het leverde een inventarisatie op van vele persoonlijke verhalen. Verhalen van ouders met kinderen, van ouderen, van volwassenen, van autochtone wijkbewoners, van nieuwkomers. Verhalen over keuzes mensen maken om toch maar mobiel te blijven, over auto’s die aangeschaft worden tegen wil en dank (en vooral tegen de logica van de portemonnee), over welke wissel er wordt omgezet in zoveel levens. Het wordt steeds drukker. De dames van Bij Bosshardt zorgen voor de koffie.

De klok van de Emmauskerk slaat 11 slagen. Er vindt een splitsing plaats. De helft gaat de bus in, de andere helft verenigt zich als de Groep der Uitwuivers. En gewuifd werd er! Handkusjes over en weer, hond Vriend kwispelt. 

Ik zit in de bus tegenover Clary Stäb. “Natuurlijk is de bus ook van belang voor de schoolkinderen, voor mensen die naar hun werk moeten. Maar een busverbinding staat voor meer dan dat. Voor een steeds grotere groep uit de wijk is het ook een verbinding met de samenleving. De bus staat voor deelname, voor toegankelijkheid, voor het al dan niet eenzaam zijn. Natuurlijk ook voor de senioren, maar de enquête laat ook verhalen van nieuwkomers uit Vreeland zien. Zij hebben geen auto, kunnen (nog) niet fietsen, en zijn best ver verwijderd van de voorzieningen. Ook voor hen is Lijn 1 van groot belang.”

Ook Joke Sickmann is van de partij. Zij ontpopt zich ook in de bus als de drijvende kracht van deze werkgroep en deze expeditie. Zij heeft een woord van bemoediging te delen. “Gisteravond heeft de voltallige gemeenteraad ingestemd met de motie ‘Het Soesterkwartier verdient een goede busvoorziening’! [Noot van de redactie: De motie is te vinden op https://amersfoort.notubiz.nl/document/7943031/2] Dat betekent een goed draagvlak, waar de Provincie echt niet omheen kan!”.

Nog voordat we Utrecht bereikt hebben, ontstaat er in de bus een overwinningsgevoel. De zon knipoogt achter de miezer.  

De bus stopt bij het provinciehuis. De sfeer zit er goed in. We worden ontvangen door mevr. Andrea Poppe, die zich voorstelt als statenlid met een kloppend hart voor goed openbaar vervoer. Mevr. Stäb stapt naar voren. Zij zal namens het comité het woord voeren in de Statenzaal. Mevr. Poppe legt ons uit wat er gaat gebeuren. Maar liefst 5 minuten mag er worden ingesproken. Daarna zal een discussie van een half uur ontstaan. 

Als Soesterkwartier haar plaats heeft ingenomen op de publiekstribune, als alle statenleden en de gedeputeerde Dhr. Arno Schaddelee ook hun plek hebben hervonden, krijgt mevr. Stäb het woord. Met rustige stem en integere, constructieve toonzetting legt ze uit wat haar, het comité en al die andere bewoners heeft gemotiveerd om naar het Provinciehuis te komen. Over hoe de bus leeg loopt doordat hij steeds minder rijdt. Over hoe het sociale leven van velen daaronder lijdt. Over hoe een grote groep steeds afhankelijker wordt van de goodwill van anderen. Over de zelfredzaamheid die onder druk komt te staan.  

Het is doodstil in de zaal nadat mevr. Stäb na precies 5 minuten eindigt met de slotzin: “Het geldt voor alle mensen, voor alle leeftijden. We kunnen wel mopperen over een slechte busverbinding, maar we willen juist samen nadenken over hoe het beter kan, samen met jullie!”. 

Na nog enkele opmerkingen en vragen vanuit diverse politieke partijen, neemt de gedeputeerde het woord. Al voor de vergadering hadden we in de wandelgangen horen gonzen dat er mogelijk iets uit de hoge hoed zou worden getoverd.

We zitten dus op het puntje van onze stoel als dhr. Schaddelee in niet mis te verstane bewoordingen al snel tot de conclusie komt: “U ben hier vandaag niet voor niets gekomen. U behoudt de buslijn zoals die nu is voor 1 jaar. Wij respecteren het beleid van Syntus om economische beslissingen te nemen over slecht lopende buslijnen, maar u overtuigt ons over de sociale waarde van deze buslijn. Over een jaar kijken we weer. Ik daag u daarom ook uit dat er weer meer mensen met de bus gaan.”

Het Soesterkwartier kijkt elkaar verbluft aan. “Dit is wel een applausje waard”, hoor ik iemand verwachtingsvol naar de rest fluisteren. “Maar hoe ziet het dan met de zondagse diensten?”,  hoor ik een ander vertwijfeld fluisteren, “die komen dus niet terug…?”. Aarzelend komt er dan toch een mini applausje. 

Voorafgaand aan de terugreis werd nog even de kans benut om het enorme uitzicht vast te leggen, want zo hoog komen de meeste mensen niet zo vaak. En al was het regenachtig, het uitzicht was toch groots.

De terugreis staat dan ook in het teken van ontlading. Een mengeling van plezier en zorgen. Het resultaat is eigenlijk precies wat het gezelschap de reis heeft doen maken. Maar de opdracht om de bus ‘rendabel’ te krijgen in een jaar tijd… Hoe gaat de wijk dat waarmaken? 

Het is duidelijk dat het comité zich nog niet kan opheffen. Er is werk aan de winkel. Er is nog veel ruimte voor verbeteringen. Meer eenduidige haltes, lagere kosten, een kleinere bus… De ideeën beginnen te stromen. De Emmaüskerk komt weer in zicht. Voor vandaag de eindhalte, maar wat Joke, Clary en de rest van het comité, is het resultaat van vandaag nog maar het begin.

Verslag: Henry de Gooijer

Foto’s: Nel Groenendijk en Henry de Gooijer