Vrijdagmiddag 8 april. Naar aanleiding van de tip aan de redactie van – de inmiddels gepensioneerde – huisarts Dr. Paul Heuberger over een tentoonstelling van Julia van Raamsdonk in de huisartsenpraktijk aan de Noordewierweg, werd contact gezocht met Julia.
De afspraak die gemaakt werd moest door ernstige gezondheidsproblemen in haar familie verzet worden, maar afgelopen vrijdagmiddag om 12.30 uur was het dan zover. Al is de tentoonstelling in de huisartsenpraktijk inmiddels voorbij, het was nu tijd voor een interview met Julia van Raamsdonk de bewoonster en onderneemster van Dahliastraat 4 b, bij weinige bekend als “Atelier 4B”.
Interview, alhoewel het werd meer een gesprek waar de vragen vaak al beantwoord werden voor ze gesteld konden worden.
Een afspraak met Julia van Raamsdonk van “Atelier 4B” in de Dahliastraat op hetzelfde nummer. Nu was nummer 1 wel te vinden, maar nummer 4 B was nog onbekend.
Binnenkomend in het atelier was het een en al bedrijvigheid. Er was nog een cursus gaande met zeven vrouwelijke deelnemers en omdat het de op-een-na laatste cursus dag was, waren er al heel wat “bijna af” schilderijen te zien.
De cursisten waren als eenling naar de cursus gekomen, maar inmiddels hadden ze contact gekregen met elkaar door de cursus. Een van de deelneemsters bleek de vrouw van Dr Heuberger te zijn. “Hoe klein is de wereld?”, denk ik. Een korte pauze werd ingelast om even de schilderijen op rij te zetten voor de opbouwende tips van Julia.
Hier en daar iets meer diepte effect door net even een lijntje lichter of donkerder. Een ander leek eigenlijk de tafel te willen “verstoppen” onder de details. Teveel op de tafel maakt de tafel “onzichtbaar” terwijl het om de tafel ging. Hier en daar nog wat te bewerken dus, maar de resultaten leken fraai te worden.
Het licht van het moment is bepalend voor de kleur waarin je dingen ziet en probeert vast te leggen, elk deel van de dag heeft net als elk jaargetijde een andere kleur licht. Het gaat erom dingen te vangen in de tijd van het moment. Daarmee is elk schilderij anders van kleur. De schilder vangt het moment op haar/zijn manier in tijd en kleur van de dag en van het jaar.
Na de feedback en het opruimen vertrokken de cursisten onder het uitspreken van de wens “tot de volgende keer”! Nog even werden wat details weggewerkt, en de koffie ingeschonken voor het interview echt van start ging.
Julia begon spontaan te vertellen hoe ze als kind al geboeid werd door de natuur. Ze maakte al vroeg schetsen, dat was haar manier van contact maken met de familie om zich heen. De schetsen verbonden haar met haar familie.
Waarom waren de schetsen nodig om je met je familie te verbinden? Ik kom uit een familie van veel professoren (De Beaufort’s), dat maakte het voor mij als kind niet makkelijk om contact te krijgen. Sowieso moest je als kind je mond houden als grote mensen spraken, dus jezelf bezig houden was een “moeten”. Door mijn schetsen, kreeg ik de aandacht en daarmee kreeg ik verbinding, ofwel contact. Daardoor mocht ik dan ook mee de natuur in “gewapend” met schetsblok en potlood of houtskool.
Ze vertelde verder van het huis in De Treek “als kind liep ik daar op m’n blote voetjes over de “jachttrofeeën” , de huiden van de zwijnen die geschoten waren”. En hoe ze de opgezette dieren probeerde te “vangen” in schetsen. “Later toen ik een camera had, probeerde ik ook vaak dieren op foto vast te leggen, om daarna alsnog te gaan schetsen”.
Over de fietstochtjes door de natuur, verteld ze “Van Veenendaal naar Renswoude en de plaatsen verderop langs de route. Die tochtjes waren altijd genieten, zo heerlijk middenin de natuur, konijntjes zien huppelen en de vogels die veertjes zoeken voor hun nest of eten voor hun jongen. Soms zag ik zelfs zwijnen of herten, in de stilte van de ochtenden”. Om verder te vertellen dat ze natuurlijk regelmatig probeerde te schetsen onderweg.
De sportfiets van toen hangt dan ook als “trofee” in haar atelier, op een manier die erbij horende verhalen alleen maar doet vermoeden.
Hoe ben je in het Soesterkwartier beland? “Dat heeft alles te maken met Wethouder Fons Asselbergs. In de jaren tachtig was hij een van de wethouders die er alles aan deed om Kunst de Wijk in te brengen. Eigenlijk met dank aan hem, heb ik deze mooie woon en werkplek gekregen in 1986”.
Hier belandde het gesprek bij de oorsprong van het pand.
Het pand stamt van rond 1920 en is ontworpen door dezelfde architect als het tegenwoordige zorgcentrum “De Plataan”, namelijk Gerrit Adriaans. In 1920 gebouwd voor de opdrachtgever “Goed Wonen”, later werd dat Portaal. Het pand is in 1937 verbouwd, er kwam een etage bovenop en een deel aan de achterzijde eraan vast. Eerst heeft het geheel gediend als kantoor met werkplaats, en opslagruimte voor gereedschap. Dit had alles te maken met de aanleg van het Birkhovense Bos en de grote werkloosheid die er toen heerste. Later werd het – tegenwoordige atelier – in kleine hokjes omgetoverd tot kolenhokjes voor de buurtbewoners. In 1986 kreeg de woon-werkruimte de bestemming voor “kunstenaarschap”.
Siësta heeft geconcludeerd dat het weliswaar een monumentaal pand is, maar door de bestemming van wonen, en werken in de Kunst, niet wenselijk is om de Erfgoed status aan te vragen. Dit mede omdat het veel inbreuk zou betekenen op de privacy van de gebruikers van het pand.
Gitzwart was de ruimte toen, terwijl het nu het mooie witte atelier is. “Daar heb ik dan ook flink wat werk voor moeten verzetten, eer het zo mooi wit werd. En nog als er een schroef of spijker in muur of plafond moet, is het zwart gruis wat uit het gat komt”.
Van de zwarte ruimte die nu atelier is, ging het gesprek naar de tuin.
Een kleine rondleiding in het “Mini Bos” zoals Julia haar tuin nu omschrijft, maar ook dat ging absoluut niet vanzelf. “Ook hier was het zwart gruis en steenkolig, er groeide eerst bijna niets. Heel veel scheppen, aardelagen en jaren later, is het nu dan toch een mini bos waar ik kan soms even kan genieten van m’n privacy.”
Weer terug naar binnen, waar het gesprek vlot doorloopt
Na de hoge bomen in de tuin kwam het gesprek als vanzelf weer op vogels en de natuur. Snelle schetsen van onderdelen van vogels liet Julia zien. Ondertussen verteld ze gepassioneerd hoe vanuit die snelle schetsen een tekening gecreëerd wordt van een vogel in z’n geheel.
“Dat het alles te maken heeft met hoe iemand iets beleeft is lang niet voor iedereen duidelijk”. De neiging om te denken dat een ander beter is, is bij veel mensen aanwezig. Vandaar ook de neiging tot kopieergedrag. “Vanuit eigen visie werken, heb ik geleerd en leer ik aan anderen”. Maar regelmatig heb je anderen om je heen nodig om je te inspireren, anders loop je hetzelfde risico als een schrijver die nooit leest en krijg je te maken met een soort van “schijversblock”.
Je had het schetsen en tekenen al jong in de vingers, maar waar heb je de opleiding gedaan?Aan de Amersfoortse Academie maar die is er helaas niet meer.
Welke kunstvorm past het best bij jou? Realisme, het gaat om de waarneming en niets meer of minder. Voelen en uitten. En tijdens workshops en cursussen geef ik dan advies en leer ik mensen de handigheidjes
Hoe ben je ertoe gekomen om workshops en cursussen te gaan geven? Omdat er brood op de plank moest komen. Al vind ik het meestal inspirerend, het maakt wel dat ik m’n grenzen goed in de gaten moet houden. Want als ik niet oppas dan hou ik te weinig “geheime tijd” over om zelf te schilderen.
Ik zag namen als Wim van Hees en Astrid Greven, in verband met jou atelier. Hoe is dat verband ontstaan en is het er nog? Het zijn een paar van de mensen die bij mij op cursus zijn geweest, en later voor zichzelf begonnen. Er worden regelmatig Portfolio mappen gemaakt van de schilderijen, aquarellen of tekeningen die soms mee kunnen helpen een toegang te krijgen naar een opleiding. Sommigen zijn dan ook alsnog de opleiding gaan doen. En ja hoor, zo nu en dan treffen we elkaar weer eens ergens.
Spontaan verteld ze verder “Creatief naar dingen durven en kunnen kijken daar draait het om, dat ligt aan de oorsprong van elk schilderij. Je ziet het aan het werk van de cursisten van vandaag, de een durft veel verder af te wijken van het origineel dan de ander. Dat geeft niets, dat is net als in het leven, de een neemt kleine stappen en de ander grote. Het gaat om het genieten van de reis. Als je niet van de reis kunt genieten valt je doel ook vaak tegen.”
Enorm bevlogen verteld ze en geeft ze antwoord wanneer ik even de ruimte pak om een vraag te stellen. Kijkend naar de schilderijen van haar cursisten, vraag ik haar hoe het komt dat niemand een tafel op z’n kant getekend heeft? “Tja, niemand met zo’n creatieve geest erbij, maar dat is wel wat ik versta onder creatief denken” zegt Julia.
De meeste mensen blijven dicht bij de vertrouwde beelden hangen. Op die vertrouwde beelden laten ze dan vaak hun gedetailleerde visie los, dat is niet fout maar heel veilig. Soms gaat dan door de hoeveelheid details de oorsprong verloren. Het ging om de “tafel” op het moment dat je die vol schildert met kopjes, lepeltjes, bordjes en een vaas met bloemen dan “verdwijnt” de tafel uit het zicht.
De tijd vliegt voorbij en rond half vijf wordt het toch echt tijd om er een eind aan “te breien”, al is dat dan weer een andere kunstvorm.
Op zaterdag 28 mei houdt Atelier 4B een open deur dag in het kader van “De Dag van de Amateurkunst”. Op deze dag zullen er diverse werken te zien zijn en worden er demonstraties gegeven. Buren kunnen dan een kijkje komen nemen om te zien hoe het zicht is aan en vanaf de andere kant van het “mini-bos”. Maar ook andere wijkbewoners en geïnteresseerden zijn van hierbij alvast uitgenodigd om te komen kijken.
Ook heeft Julia een eigen privé Kunstuitleen, en kan er op thema gekozen worden voor bijvoorbeeld een nu nog kale kantoor ruimte. Wilt u meer informatie over een workshop, cursus of de Kunstuitleen, dat kan via telefoonnummer: 033-4617201 of door te mailen naar jvratelier4B@gmail.com
Interview/ verslaggever: Nel Groenendijk
Geef een reactie