“Geen Manhattan aan de Eem” Ingezonden brief.

Wie weleens in New York is geweest zal het volgende beeld nog wel herkennen … wandelen in een miljoenenstad waar je op veel plekken geen zon ziet door die enorme hoogbouw…! De Stichting Vrienden van de Eemhaven (SVE) wil hiermee alle burgers van Amersfoort laten weten dat Amersfoort met de huidige plannen rond het gebied van onze eeuwenoude historische haven een vergelijkbaar stadsbeeld te wachten staat.
Het lijkt wel alsof niemand oog heeft voor de hoogbouwplannen die de gemeente voor de historische Eemhaven en het Oliemolenkwartier, ook wel Nieuwe Stad genoemd, in petto heeft.  Op dit moment ontmoeten wij elkaar nog in een zonnig en ruim Eemhavenkwartier waar creatieve ondernemers en restauranthouders met ruime terrassen floreren. Als de huidige bouwplannen doorgaan zal dit drastisch veranderen.

De plannen van de gemeente, verwoord in het gemeentelijk Ambitiedocument De Nieuwe Stad 2015, worden daarbij als uitgangspunt gebruikt. Hierdoor zal de havenkade tussen het Eemplein en de Brabantsestraat op termijn voor meer dan 50% bestaan uit een wand die reikt tot 30 meter hoog. Dat is meer dan 2x zo hoog als aan de overzijde van het water.  Het complex Rohm en Haas en de Prodentfabriek, tezamen de laatste verwijzingen naar de oude haven, moeten er bij dit Manhattan aan de Eem ook aan gaan geloven.  Hier kan nu immers ook worden gebouwd tot 30 meter hoog.

Naast het ontbreken van enige relatie met de overzijde, geven de plannen bij deze bouwhoogte een gemiddeld schaduwvlak tot aan de overzijde van het water. Veel boten, ook passanten, zullen dan de hele dag in de schaduw liggen.
Het is algemeen bekend dat het bestuur van de Stichting Vrienden van de Eemhaven zich hierover ernstig zorgen maakt.

Maar er is meer……
De afgelopen maanden is duidelijk geworden dat de gemeente nu ook vaart zet om het stuk grond waar de skyboxen voor studenten staan te ontwikkelen tot een blijvende woonlocatie. De eerste tekeningen laten een complex zien waar een woontoren van 30 meter hoog deel van uitmaakt. Het geldende bestemmingsplan staat hoogtes van 30 meter niet toe voor bewoning! De SVE volgt deze ontwikkelingen nauwkeurig.
Bovendien heeft de gemeente het afgelopen jaar een conceptvisie voor het stadshart opgesteld. De SVE heeft ingesproken tijdens een raadvergadering over dit onderwerp. De visie zou in lijn zijn met de al eerdere vastgestelde structuurvisie 2030. Maar in het concept stadshartvisie staat een geheel nieuwe koers voor de Eemhaven! Waar eerder vele miljoenen gemeenschapsgeld geïnvesteerd zijn in een creatief, recreatief en historisch Eemhavengebied wordt nu van de ene op de andere dag het accent van de Eemhaven verlegd naar wonen, moderne architectuur en volbouwen.
De Stichting Vrienden van de Eemhaven, vindt deze onverwachte beleidswijziging onjuist.

De SVE tekent hierbij het volgende aan:

• De SVE vindt de voorgenomen bouwplannen van de haven en het Oliemolenkwartier, uitgaande van het karakter van deze locaties, uitgesproken onwenselijk. De haven en haar omgeving zijn een onlosmakelijk deel van de historische stad en moet zich daar niet van vervreemden.
• Aangezien de uitgangspunten bij de eerdere besluitvorming veel te vaag zijn geformuleerd, zijn raadsleden op cruciale momenten zonder veel morren akkoord gegaan met de voorstellen die aan de raad zijn voorgelegd. De SVE heeft hiervoor de nodige bewijzen.
• Bij de feitelijke uitwerking van de plannen voor de Eemhaven zijn nu plotseling bouwvolume en opbrengst, ofwel harde euro’s, het uitgangpunt geworden en komen kwaliteit van het gebied en eerdere afspraken pas op de tweede plaats.
• Een jaar na de oprichting van de SVE ziet de stichting tot haar grote teleurstelling in, dat na de nodige gesprekken met de gemeente, een mini-symposium en diverse krantenartikelen, er geen gehoor is gekregen bij het gemeentebestuur voor de werkprincipes die de Vrienden van de Eemhaven bepleit hebben, namelijk: bouwen in co-creatie, met een menselijke maat en met oog voor historische kwaliteiten!
• De SVE heeft zich grondig verdiept in de geschiedenis van de beleidsvorming m.b.t. de Eemhaven en meent juridisch in haar recht te staan. De SVE zal zich noodgedwongen gaan inspannen om Amersfoort zo veel als mogelijk te houden aan de oorspronkelijke ambities en afspraken.  Het gaat immers om het voorkomen van de afbreuk van de kwaliteit en het karakter van de historische Eemhaven, die voor de komende honderd jaar onomkeerbaar zullen worden vastgelegd.
• De SVE blijft de gemeentelijke plannen zeer kritisch volgen en kiest mogelijk voor bezwarenprocedures waar dit nodig is. (Lees meer op eemhaven033.nl). Het is heel jammer als de SVE het middel van bezwaren zou moeten kiezen om de stad tegen kwaliteitsverlies te beschermen. ‘’De grote beschermer van de stad zou de gemeente zelf moeten zijn.’’
• Niettemin wil de SVE op de plaatsen waar dat kan positief blijven meepraten over de vormgeving van de omgeving van de Eemhaven.  Ook wordt een tweede symposium over stedenbouwkundige kwaliteit en co-creatie met betrokken burgers voorbereid.
• De SVE roept Stadsbestuur, gemeenteraad en inwoners van Amersfoort op om dit tij te keren.

Namens en in opdracht van het bestuur van de Stichting Vrienden van de Eemhaven (SVE)

Namens het bestuur van de SVE                 Amersfoort, 5 juli 2016

P.L. Olieman (secretaris)                        J.W.M. Sickmann (lid algemeen bestuur)

Inspraakreactie Mr R. Luchtenveld, namens de Stichting Vrienden van de Eemhaven

Bij Ronde “Peiling Ambities programma Stadshart” op 28 juni 2016

De Stichting Vrienden van de Eemhaven is blij dat de Eemhaven een belangrijke plaats in de visie over het Stadshart heeft gekregen. Echter, wij constateren dat de keuze voor moderne architectuur en de mogelijkheden die worden geschapen voor hoogbouw van bij herhaling 30 meter langs de Eemhaven de recente investeringen in het toeristische karakter van de haven letterlijk gaan overschaduwen.

Graag aandacht voor bezoekers die per boot Amersfoort binnen varen. Vanaf de ophaalbrug is er aan bakboord een groot appartementencomplex (achter de oude benzinepomp) verschenen, daarna vrij eentonige blokkendozen uiteindelijk eindigend in een leuk stukje echt havenplezier compleet met terrassen en botenverhuur. Aan stuurboord komen straks grote hoge stenen gevels volgens de schets van Tom, die niet erg uitnodigen om aan te meren. Als je al aan meert zit je voornamelijk in de schaduw van al die bouwsels. De Lange Jan wordt Klein Duimpje vergeleken met al die hoge gebouwen.

Dus: Aandacht voor de varende bezoekers kan ik niet voldoende terugvinden.

Ook constateren wij dat de passages in de voorliggende ambities voor het Stadshart afwijken van de eerdere passages in de Structuurvisie 2030. De SVE heeft de structuurvisie 2030 er nog eens op nageslagen. De passage op blz. 41 is essentieel en beschrijft hetgeen de SVE voor staat. ‘’Bij intensivering blijft de menselijke maat centraal staan. We willen bebouwing en een openbare ruimte die een prettig verblijfsklimaat heeft. Dat betekent dat we niet in de eerste plaats aan hoogbouw denken.’’ Ook wordt hoogbouw als niet duurzaam benoemd en daarmee constateert de SVE dat de motieven voor toch hoog bouwen louter door architectonische overwegingen en grondopbrengst gedreven zijn.

In de stadshartvisie is te lezen ‘’We versterken deze gebieden door zoveel mogelijk hun eigen identiteit en karakter te geven’’. “De Eemhaven vormt het creatieve centrum met moderne architectuur en industriële monumenten. De combinatie van de historische binnenstad met de nieuwe hoogwaardige architectuur bijvoorbeeld langs de Eem is een sterke aantrekkingskracht van Amersfoort

De structuurvisie 2030 is nog duidelijker (blz.8) ‘’Nadat decennialang nieuwe kwaliteiten zijn toegevoegd aan de stad, zet deze structuurvisie juist in op het voortbouwen en versterken van de kwaliteiten die er al zijn.’’

De SVE vraagt zich daarom af waarom het gemeentebestuur de identiteit van de succesvolle Eemhaven zo graag wil veranderen? Waarom richt het stedenbouwkundig ontwerp van de Nieuwe Stad zich op de desolate parkeerplaats en keert zij haar rug toe naar de Eemhaven (en zet haar en passant ook nog eens in de schaduw)?

Wat wij als Stichting Vrienden van de Eemhaven een schrikbeeld vinden is neergelegd in de nu geprojecteerde schets. Wij vinden dat die geen waarheid mag worden en vechten voor een Eemhaven met bebouwing met de juiste maat en schaal en respect voor de historie. En vragen meer aandacht voor de beleving van de Eemhaven, ook vanaf het water.