Hoe bewoners werken aan een plan voor bewoners gestuurde wijkontwikkeling.  

Wat gebeurt er als bewoners zelf hun wijk gaan ontwikkelen? In het Soesterkwartier zijn er tal van initiatieven die laten zien dat buurtbewoners daaraan werken. De gemeente en woningcorporatie Portaal daagden Duurzaam Soesterkwartier uit om een stap verder te gaan. Hoe kunnen bewoners, ondernemers en betrokkenen samen werken aan een florerende wijkeconomie? 

Auteurs: Henry de Gooijer (Samenwerkplaats)

en Arend Jan Pleizier (Het Ontdekkingsbureau)

 

In 2014 heeft Duurzaam Soesterkwartier een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden om de wijkeconomie te versterken met buurtbewoners, ondernemers, corporaties en gemeente.

Welke experimenten liggen in het verschiet op wonen, welzijn, werken en publiek beheer? Hoe vullen we de ‘right to challenge’ in met de gemeente? Gaan we betalen met onze eigen Floreyn wijkmunt in het Soesterkwartier? Is Soesterkwartier de eerste wijk die de gemeente gaat inhuren? Kunnen we de wijk organiseren in een coöperatie van bewoners, ondernemers en betrokkenen?

In dit paper gaan we hierop in. We geven een beeld van het proces waarmee we met bewoners het plan “Floreynwijk Soesterkwartier” hebben gemaakt om bewonersgestuurde wijkontwikkeling mogelijk te maken.

Bewoners ontwikkelen hun wijk

Het Soesterkwartier kenmerkt zich vanouds als een geografisch eiland, begrensd door een spoorgebied aan de zuidkant, bosgebied in het westen, industrie aan de noordzijde en het stadscentrum aan de oostkant. De wijk karakteriseert zich als een initiatiefrijke volksbuurt met een mix van arbeiders en een middenklasse. Bewonersgestuurde wijkontwikkeling wordt hier al sinds jaar en dag bedreven.

Vanaf 2014 is in het Soesterkwartier een werkgroep van Duurzaam Soesterkwartier actief met als doel de wijkeconomie te versterken. De werkgroep is in verschillende samenstellingen een heel aantal keren bij elkaar is gekomen. Het onderwerp leent zich het beste om in kleinere groepjes op sub-thema’s bij elkaar te komen: Wonen, Welzijn, Groen en Winkelen. Met ondernemers, winkeliers, bewoners, collectieven is gewerkt aan een plan. Het maakte veel energie los bij allen.

Als het aan de vereniging ligt, wordt in 2015 de basis gelegd voor een meer florerende wijk. Zij spreekt mede namens een heel aantal betrokken wijkbewoners die in het proces aanhaakten tijdens bewonersavonden, brainstorms, en ontwikkelsessies. Als bewoners, ondernemers en instellingen slim samenwerken, wordt eigen kracht en capaciteit binnen de wijk beter benut. Geldstromen voor diensten in de wijk, die de wijk niet raken, laten we landen in de wijk. Voordat ze de wijk uitstromen, rouleren ze wellicht nog een keer of wat. De verwachting is dat de ontwikkeling behalve een hoger economisch rendement ook meer sociaal rendement oplevert.

Duurzaam Soesterkwartier stuurt nu, in samenwerking met gemeente en corporaties, aan op vijf experimenten om deze verwachting te toetsen in de praktijk. Hiertoe zal het bewonersbedrijf Floreyn Soesterkwartier worden opgericht, waarschijnlijk als coöperatie, waarbinnen we proefondervindelijk kunnen ontwikkelen tot een succesvolle formule.

1. De thuiszorg centrale, die startende zelfstandige werksters vanuit de wijk inzet op bewoners met een zorg-indicatie.
2. De klussencentrale, die onderhoudsdiensten levert aan huurders met een daartoe verworven budget van corporaties.
3. De wijktuinman, die met betrokken omwonenden en werkzoekenden publiek groen ontwikkelt en onderhoudt.
4. Een zomermarkt, waar winkeliers, bewoners, ZZP-ers, instellingen en kinderen samen de sociale en economische rijkdom van de wijk vieren.
5. Introductie van een wijkmunt, de Soesterkwartier-Floreyn, om onderlinge dienstverlening te faciliteren.

Soesterkwartier eerste Floreynwijk?

Bewonersgestuurde wijkontwikkeling gaat ervan uit dat bewoners zich als individu en gemeenschap eigenaar voelen van hun situatie: hun woonsituatie, hun directe omgeving, hun wijk. In alle tijden en alle culturen wordt aan deze voorwaarde wel voldaan, uit noodzaak en overlevingsstrategie. Mensen hebben altijd met elkaar collectieven gevormd, die geboren werden vanuit wederzijdze afhankelijkheid.

In de verzorgingsstaat is deze noodzakelijke gezelligheid omgebogen naar een professionele zorgstructuur en toenemend individualisme. De schaduwkant hiervan laat zich steeds meer aan ons zien. De nationale gezondheidsmonitor formuleerde in 2013  [1]:

“Een op de drie Nederlanders boven de 18 jaar zegt zich ‘enigszins eenzaam’ te voelen en bijna een op de tien geeft aan ‘(zeer) ernstig eenzaam’ te zijn”.

Door de terugtrekkende overheid en verminderd aanbod aan voorzieningen in directe omgeving voelt daarboven menige burger zich aan zijn lot overgelaten, zonder adequaat sociaal netwerk, speelbal van de grillen van onbetrouwbare instanties. Ook in het Soesterkwartier is deze beweging actueel.

Duurzaam Soesterkwartier zet zich in voor een duurzame, leefbare en weerbare wijk. Deze drie begrippen zijn nauw met elkaar verbonden. Ze impliceren een gevoel van verantwoordelijkheid en eigenaarschap. Hoe verhogen we dit gezamenlijk gevoel? Op zoek naar een antwoord, ontwikkelen we in samenwerking met Het Ontdekkingsbureau het concept Floreynwijk, gebaseerd op het loyaliteits-systeem Floreyn van maatschappelijke zorgorganisatie Careyn  [2].

In de Floreynwijk werken bewoners samen op wijkniveau of op kleiner schaalniveau (buurt, straat, blok). Zij nemen zelf verantwoordelijkheid voor dienstverlening en productiviteit van collectieve voorzieningen. Met name dienstverlening die ruimte biedt voor co-productie van betrokken burgers is interessant om zelf op te pakken.

Op veel collectieve voorzieningen wordt al nauw samengewerkt tussen vrijwilligers en professionals. Sportverenigingen draaien op vrijwilligers, maar kunnen een professional benoemen om het team te ondersteunen. Scholen draaien op professionals, maar zij laten zich graag ondersteunen door betrokken ouders.

Daar waar (alleen maar) professionals op collectieve voorzieningen worden ingezet, kan het eigenaarschap bij de directe belanghebbenden verdwijnen. Professionalisering impliceert afstand en dat is tot op zekere mate wenselijk. Jan Rotmans[3] legt de vinger op de zere plek: Daar waar afstand tussen het systeem en de mens te groot wordt, treedt spanning op. Het stelsel neigt ernaar om aanbodgericht te werken in plaats van vraaggestuurd. Belangen van een aanbieder wegen soms zwaarder dan die van de gebruiker. Als keuzevrijheid en medezeggenschap voor de gebruiker ontbreekt, is zijn creatieve bijdrage ook beperkt.

Door de bezuinigingen van de overheid zien we een kleinere inzet van professionals bij verschillende voorzieningen. Er wordt een grotere nadruk op zelfredzaamheid gelegd. Met name in het domein zorg en welzijn is dit zichtbaar. In de woorden van Rotmans zoeken we als samenleving een antwoord op de geschetste kloof tussen mens en systeem:

“… van onderop, decentraal, horizontaal, in netwerken, vanuit gemeenschappen.”

Als er voorzieningen verdwijnen, voelen mensen zich bedrogen. Een verworven recht wordt als het ware afgenomen. Behalve teleurstelling, gebeurt er iets anders, iets dat de basis legt voor een oplossing. Hoe belangrijk was de voorziening en voor wie? Vinden we de voorziening als gemeenschap net zo waardevol als dat hij kostte? Met name als het uit de eigen portemonnee komt zullen burgers ook zich bewust worden van de wenselijkheid van een dienstverlening.

Binnen de Floreynwijk sluiten bewoners met elkaar een sociaal-economisch verbond. Onderlinge uitwisseling van producten en diensten is hier mogelijk. Vanuit de gezamenlijkheid organiseren bewoners een antwoord op de volgende opgaven:

1. Hoe organiseren we in de wijk collectiviteit om keuzes omtrent voorzieningen mogelijk te maken of om beter betrokken te zijn bij keuzes door de gemeente en instanties?
2. Hoe maken we ons aldus weerbaarder bij kortingen op bestaande budgetten?
3. Hoe organiseren we co-productie van bewoners bij verminderde professionele dienstverlening?

Hoe organiseren we in de wijk collectiviteit om keuzes omtrent voorzieningen mogelijk te maken of om beter betrokken te zijn bij keuzes door de gemeente en instanties?

Burgers krijgen als co-producent veel meer inzicht in de kosten en opbrengsten van collectieve voorzieningen. Er ontstaat een prikkel om effectieve sociaal-economisch oplossingen te zoeken op problemen die zich voordoen.

We organiseren in de wijk collectiviteit gebaseerd op democratische  en waarde-beginselen om gezamenlijk te bepalen welke voorzieningen wenselijk zijn en hoe daar sturing en inrichting aan wordt gegeven. Bewoners nemen meer eigenaarschap over collectieve voorzieningen.

Hoe maken we ons aldus weerbaarder bij kortingen op bestaande budgetten?

Gemeentes, corporaties en maatschappelijke instellingen alloceren budgetten om hun opdracht uit te voeren. In de Floreynwijk wordt bewoners de ruimte gegund om hierover te mede te beslissen. Zij maken zelf individuele en collectieve keuzes op het niveau van familie, straat of buurt. Bij kortingen maken zij zich samen sterk om tegenstand te bieden, en maken zij keuzes die recht doen aan het belang dat het hoogst is.

Hoe organiseren we co-productie van bewoners bij verminderde professionele dienstverlening?

Door middel van gelabelde budgetten komen bewoners in de rol als opdrachtgever. Met ondernemers, werkzoekenden, leerlingen, stagiaires en vrijwilligers in/uit de wijk worden vaardigheden uit eigen omgeving benut voor dienstverlening van vergelijkbare of zelfs hogere kwaliteit. De rol van de maatschappelijke instellingen verschuift naar een faciliterende.

fl

sparen en investeren

fl

fl

fl

Gemeente

Corporatie

… bedrijf…

€

fl

fl

€

Wijk-collectief om maatschappelijke doelen te behalen

Inkomen

Gelabeld

Bewoners en Wijk-fl-zelfstandigen

beheer

BTW en belasting

p Overzicht werking Floreynwijk. Budgetten die normaliter via aanbestedingen worden verdiend door partijen buiten de wijk, worden nu in de vorm van gelabelde budgetten uitgezet bij  bewoners en deelcollectieven (weergegeven als smilies). Zij krijgen de rol van opdrachtverlener voor ondernemende wijkbewoners (“fl-zelfstandigen”) die op kleinschalig niveau maatdiensten leveren. Terug-conversie naar Euro’s biedt zelfstandigen gelegenheid om hieruit een inkomen te verwerven. Daarboven biedt het winkeliers de gelegenheid om gezamenlijke spaar- en verzilveracties te initiëren om winkelen in het Soesterkwartier te stimuleren.

In de zorgsector is al wat meer ervaring opgedaan met deze vorm van eigenaarschap bij de persoon zelf, in de vorm van het persoonsgebonden budget (PGB). In de Floreynwijk kun je hierop eindeloos variëren:

• Wijkgebonden duurzaamheidsbudget
• Onderhoud gebonden blokbudget
• Woning gebonden klusbudget
• Groenonderhoud gebonden buurtbudget
• …

Voor corporaties en gemeenten betekent het dat ze budgetten direct aan buurtbewoners en buurtcollectieven overdraagt met de afspraak dat bepaalde resultaten bereikt worden. Het onderhoud aan de woningen dient te worden uitgevoerd en de omgeving dient schoon en opgeruimd te zijn. Kwaliteit wordt bewaakt vanuit het Floreyn bewonersbedrijf.

Het proces

Het was februari 2014 dat Duurzaam Soesterkwartier zich door Gemeente en Portaal liet uitdagen een plan te maken de wijk van onderaf te ontwikkelen. Twee signalen werden gegeven:

1. De tijd verandert. De maatschappij waarin alles van de wieg tot het graf wordt geregeld (door professionals), laat steeds meer knelpunten zien. Door de crisis staan ‘de instanties’, zoals de gemeente en corporaties, steeds meer open voor ideeën waarbij mensen zelf (in een nieuwe vorm van gezamenlijkheid ) de regie terugnemen: over de woonomgeving, over wonen, over zorg en welzijn.
2. In het Soesterkwartier gaan steeds meer mensen naar de voedselbank. De gemeentelijke wijkatlas laat ook zien dat de werkloosheid vanaf 2010 van 5% naar 7,8% groeide[4], een toename van meer dan 50%. Door de crisis raken wijkbewoners hun economische vastigheid kwijt.

De uitdaging die Duurzaam Soesterkwartier kreeg, was om met de wijk “bewonersgestuurde wijkontwikkeling” mogelijk te maken. De relatief goede zelforganisatie van het Soesterkwartier maakt de wijk tot interessante plek om burgerkracht te mobiliseren. De werkwijze, thematiek en successen van Duurzaam Soesterkwartier maakt ons als een bewonersvereniging interessant om een experiment op te starten. Vereerd met dit vertrouwen hebben we deze handschoen opgepakt.

De visie

De drie thema’s die in de uitdaging schuilden, waren Wonen, Werken en Welzijn. In klein comité hebben we ons ingelezen in deze voor ons nieuwe thema’s. We zijn om de tafel gegaan met organisaties die zich richten op werken en leren, en ook met de woningcorporaties en enkele gemeentelijke afdelingen.

Het resulteerde in een visie, die we hebben geschreven aan de hand van een punt aan de horizon, 2017, die we de Finishfoto hebben genoemd. Het document bevat het verhaal van Sandra en Dennis, twee bewoners in het Soesterkwartier met wie het niet goed ging. Ze krabbelen er weer bovenop, dankzij een florerende bewonersgestuurde wijkeconomie. Het verhaal is als bijlage toegevoegd aan dit document

De start van een haalbaarheidsonderzoek

De visie werd door de groeiende groep van betrokkenen herkend als interessant, innovatief en een passend antwoord op de vraagstelling. Tegelijk riep het veel nieuwe vragen op: Wat vindt de wijk ervan, kan het wel binnen huidige regelgeving, hoe kan dit idee handen en voeten krijgen? Een haalbaarheidsonderzoek zou antwoord op deze vragen moeten geven, en meteen opmaat moeten zijn voor een experiment. Direct na de zomervakantie zijn we hiermee aan de slag gegaan.

Het was voor een ieder wel even wennen. Bewoners aan zet, dat vraagt ook een andere houding van ‘de instanties’. Op het stadhuis is een ‘volggroep’ (i.p.v. stuurgroep) ingesteld, een groep ambtenaren uit verschillende sectoren, die werd bijgepraat om op afroep kennis en expertise beschikbaar te stellen.

Het haalbaarheidsonderzoek bestond uit enkele onderdelen:

1. In gesprek met de wijk, door middel van persoonlijke interviews en een bewonersbijeenkomst.
2. Onderzoek naar de wettelijke knelpunten, door deelname aan een landelijk programma van Platform31.
3. Uitwerken van dienstenmodellen, die co-productie van betrokken bewoners en wijkondernemers mogelijk maakt
4. Het onderzoek naar een passende juridische entiteit voor een bewonersbedrijf.
5. Het organiseren van een mini-conferentie, als oplevering van het onderzoek en start van follow-up.

De interviews en bewonersbijeenkomst

Met bewoners, ondernemers, bestaande collectieven, ervaringsdeskundigen en betrokken instanties zijn open gesprekken gevoerd. Wat zijn nou de problemen die worden gevoeld, welke belangen kunnen we met elkaar dienen, hoe open staan we voor het deelnemen aan nieuwe vormen van gezamenlijkheid? Bewoners en ondernemers die we spraken, nodigden we ook uit om deel te nemen aan een nieuwe werkgroep in de vereniging.

Ondertussen kwam steeds luider en duidelijker naar boven dat we een belangrijk thema waren vergeten in onze visie over wijkeconomie: De leefbaarheid van de wijk gaat achteruit doordat steeds meer winkeliers de wijk verlaten. We hebben daarom “Winkelen” als een belangrijke vierde peiler toegevoegd.

p Leegstand in winkelpanden op de Noordewierweg

Half oktober werd de hele wijk uitgenodigd om mee te dromen, denken en doen aan het thema “wijkeconomie”. Ongeveer 70 mensen dachten in een wervelende avond rondom het “Rad van Floreyn” na over de meest passende vormen van onderlinge dienstverlening voor een florerend Soesterkwartier. Er lagen 16 dienstenkaarten uitgestald, waarop aan het eind van de avond een ieder zijn 10 Floreyn kon investeren. Het leverde een schat aan informatie op, waaronder ook de meest wenselijke focus.

p Voorgelegde suggesties van onderlinge dienstenverlening in het Soesterkwartier. De hoogte van de balken zegt iets over de bereidheid van bewoners om gezamenlijk te investeren in deze dienstverlening.

De grafiek geeft een beeld van de interesse die de deelnemers van de bewonersavond toonden in de ideeën die ze kregen voorgelegd. Het valt op dat een klus-service en het zelf organiseren van de thuiszorg in de wijk hoge ogen scoren.

p Bewoners bepaalden welke vormen van dienstverlening hun schaarse Floreynen het beste verdienden (foto Erica van Vugt)

De thema’s

In een intensieve periode tussen de herfstvakantie en de kerstvakantie kwam de groeiende werkgroep ‘wijkeconomie’ vaak bij elkaar. Het onderwerp leent zich het beste om in kleinere groepjes op sub-thema’s bij elkaar te komen: Wonen, Welzijn, Groen en Winkelen. Ieder groepje bezon zich op dienstverlening van en voor de wijk.

De toetsing met Platform 31

Na de zomer werd bekend dat we door Platform31 werden uitgekozen om mee te doen aan het landelijke programma “Ruim op die regels”. Een prachtig middel om plannen aan experts voor te leggen, en te laten toetsen op haalbaarheid binnen bestaande regelgeving. Het plan om een eigen betaalmiddel te introduceren, roept bijvoorbeeld vragen op rondom fiscaliteit. Het Platform31 programma loopt vanaf november 2014 en gaat heel 2015 nog door.

De ondernemende aanpak

Vanaf het begin werden de termen Wijkeconomie en Bewonersgestuurde wijkontwikkeling door elkaar heen gebruikt. Beide zijn prima termen voor voor ogen staat: Bewoners en wijkondernemers werken gezamenlijk aan een florerend Soesterkwartier. Afhankelijk van wie er met welk belang naar kijkt, heeft het een verschillende betekenis.

Huidige bedrijvigheid in de wijk

Gegevens van bedrijven uit de wijk zijn verzameld en uitgesplitst in een aantal verschillende sectoren. Dat leverde 550 bedrijven op, waarvan 400 ZZP-ers.

p Overzicht bedrijvigheid in het Soesterkwartier. Opvallend is dat er veel aanbod van ZZP-ers is op gebied van klussen en bouwen.

Stimuleren ondernemerschap

Je levenlang werken voor enkele werkgevers, is iets dat meer en meer verdwijnt. Voor veel werkzaamheden is het ook niet noodzakelijk om dit voor één exclusief bedrijf of instelling te doen. De inzet van jouw vaardigheid en het creëren van economische meerwaarde gedijt soms beter als zelfstandige. Dit is zeker het geval bij het ontwikkelen van onderlinge dienstverlening voor en door bewoners binnen de wijk.

Basis voor de inzet van betaalde mensen in een florerende wijkeconomie is daarom zelfstandig ondernemerschap. Het op te zetten collectief (de coöperatie; het bewonersbedrijf) biedt de infrastructuur waarbinnen deze economie verder kan ontwikkelen, vanuit een individueel en maatschappelijk belang.

Business model Canvas

Als leidraad voor planvorming stond de vraag “Hoe kunnen bestaande geldstromen worden omgebogen richting de wijk, buurten, straten en bewoners zodat zij eigenaarschap ontwikkelen over woning en leefomgeving?” centraal. Dit vroeg om een ondernemende aanpak, waarbij klanten in een reële behoefte worden voorzien met dienstverlening uit eigen wijk tegen concurrerende tarieven en kwaliteitsnormen. Door deze aanpak zijn een toename in werkgelegenheid in de wijk en sociale cohesie  logische afgeleide resultaten. Hiermee onderscheidt het initiatief zich ook van andere initiatieven met nabuurschap^[5], mantelzorg^[6], en vrijwilligerswerk^[7] als uitgangspunt. Natuurlijk blijft het daarom ook belangrijk om met deze initiatieven blijvende afstemming te hebben.

Kosten

Inkomsten

Kanalen

Klantrelatie

Partners, leveranciers

Activiteiten

Klant-segmenten

Waarde-propositie

Mensen, kennis

p Business model Canvas

Voor de deelexperimenten Wonen, Welzijn, Winkelen en Groen werken we met de werkgroep met het Business Model Canvas[8], een beproefd model om onze waarde in de wijk te schetsen

Waarde en waardering

Economische activiteit voor, door en in de wijk vraagt om het zoeken naar toegevoegde waarde die je als bewoners en ondernemers kunt bieden. De toegevoegde waarde is soms financieel van aard, soms sociaal. Een betere benaming is dan ook “maatschappelijke meerwaarde”. Voor een deel is deze gelegen in het overnemen van betaalde dienstverlening dat momenteel door anderen wordt ingevuld, voor een deel betreft het nieuwe dienstverlening. Bestaande dienstverlening overnemen laat zich rechtvaardigen door een hogere maatschappelijke waarde als daarmee meer liquiditeit in de wijk landt en de sociale cohesie verhoogt. Deze activiteiten worden opgezet onder de paraplu van het op te zetten bewonersbedrijf (de coöperatie).

Dit laat zich op grafische wijze goed presenteren door het volgende Venn-diagram.

Bewoners werken aan een mooiere wijk vanuit een persoonlijk belang (“Ik woon in een mooie en prettige wijk”)

Bestaande dienstverlening wordt overgenomen door zelfstandige ondernemers uit de wijk Floreyn is het middel om bestaande budgetten te labelen

Activiteiten die voor en door bewoners worden ondernomen op basis van een wederkerigheid Floreyn is het smeermiddel

BETAALDE ACTIVITEITEN

VRIJWILLIGERS

In dit diagram wordt het geld van het bewonersbedrijf verdiend in het blauwe deel. Het biedt mensen de gelegenheid om een inkomen te verwerven uit werkzaamheden in eigen buurt. In het gele deel zetten bewoners zich vanuit eigen belang en menslievendheid (welke vaak zijn gekoppeld) in voor een mooiere, betere en prettigere buurt. In het groene deel van de figuur ontmoeten deze domeinen elkaar. Maatschappelijke meerwaarde wordt beloond op basis van wederkerigheid, waarbij Floreyn toegevoegde waarde biedt als middel.

Unique Selling point

Het succes van de Floreynwijk ligt in het uit vrije keuze omarmen van het project door klandizie uit de wijk. Het Unique Selling Point (USP) van het bewonersbedrijf is het aanvullen van betaald werk vanuit gealloceerde budgetten naar betaalbare en persoonlijke dienstverlening te betalen uit eigen portomonnee (of anderszins, vanuit wederkerigheid).

De resultaten

p Co-creatie in het Soesterkwartier: Winkeliers ontwerpen een nieuw fenomeen voor de wijk, de Zomermarktparade

Het haalbaarheidsonderzoek biedt opmaat voor een experiment in 2015 dat uit 5 business cases bestaat, gebundeld in het bewonersbedrijf Floreyn-Soesterkwartier.

Floreyn Soesterkwartier

1. Wonen – Het Floreyn Klussenteam

Productbeschrijving: Zelfstandige klussers uit het Soesterkwartier leveren woning-onderhoud aan hurende bewoners uit de wijk. Huurders ontvangen hiervoor van de corporatie een gelabeld onderhoudsbudget, voor een deel persoonlijk en voor een deel op blok- of straatniveau. De bewoner geeft opdracht tot het uitvoeren van klussen aan een kundige, klantvriendelijke en betrouwbare dienstverlener uit de buurt. We maken onderscheid tussen werkzaamheden welke onder huurders-verantwoordelijkheid vallen en diensten die uitgevoerd dienen te worden door een vakman. Voor de eerste kan de huurder beroep doen op een ‘Handige Harry’ uit zijn eigen buurt, voor de laatste op het Floreyn Klussenteam. Het blokbudget wordt gezamenlijk besteed door huurders, veelal aan planmatig onderhoud. Efficient omgaan met eigen budget biedt de huurder de gelegenheid te sparen voor woongerelateerde extra’s.

Propositie: De dienstverlening bevindt zich in het groene en blauwe gedeelte van het Venn-diagram. Het Klussenteam bevindt zich in het blauwe deel en biedt een volwaardig alternatief op de huidige dienstverlening die de corporaties zelf organiseren. Het groene gedeelte wordt ingevuld door een netwerk van ‘Handige Harries’ van informele dienstverleners uit de buurt, en bieden een volwaardig alternatief voor de dienstverlening welke bewoners normaliter kunnen afkopen met een service-abonnement.

Zelf uitgevoerde klussen welke vallen onder huuders-verantwoordelijkheid

Storingen die moeten worden opgelost door gecertificeerde vakmensen (CV-ketel, elektrische installatie, waterleiding)

Aan ‘Handige Harry’ uitbestede klussen welke vallen onder huurders-verantwoordelijkheid

HUURDER ZELF

BETAALDE ACTIVITEITEN

2. Welzijn – De Floreyn thuiszorgservice

Productbeschrijving: De Thuiszorgservice werkt met zelfstandige hulpen in de huishouding uit het Soesterkwartier. Zij leveren HH1 en HH2 aan wijkgenoten met een geïndiceerde zorgvraag. Via de PGB-route geeft de client opdracht aan kundige, klantvriendelijke en betrouwbare dienstverleners uit de buurt, welke zijn gedekt door een vervanger in geval van ziekte. Waar wenselijk, is uitbreiding van dienstverlening mogelijk: Betaalbaar, flexibel en vanuit wederkerigheid.

Propositie: De dienstverlening bevindt zich in eerste instantie in het blauwe gedeelte van onderstaande Venn-diagram. Uitbreiding naar het groene deel behoort tot de mogelijkheden. De propositie is persoonlijke dienstverlening, hoge kwaliteit, wijkbewoners onder elkaar en maatwerk op uitbreiding op geïndiceerde hulp. Ondersteuning bij het bewandelen van de PGB-route is onderdeel van de dienstverlening.

Burenhulp Mantelzorg Heb je even voor mij

Door WMO gedekte huishoudelijke ondersteuning

Uitbreiding van bestaande ondersteuning op basis van wederkerigheid

VRIJWILLIGERS

BETAALDE ACTIVITEITEN

3. Groen – De Floreyn wijkthuinman

Productomschrijving: De Wijktuinman organiseert vanuit Floreyn Soesterkwartier collectieven van direct omwonenden rondom groen in de wijk. Vanuit deze collectieven nemen bewoners het ontwerp en beheer van groen en publieke ruimte (in eigendom) op zich.

Propositie: De dienstverlening bevindt zich in het groene gedeelte van het Venn-diagram, en voor een klein deel in het blauwe deel. De Wijktuinman verbindt de vrijwilligers met betaalde professionals, om samenwerking vanuit wederzijds belang (eigen wijk mooi en geld verdienen) mogelijk te maken. Daar waar bewoners delen van het budget voor bestaande groen-bedrijven overnemen (), kan ook daadwerkelijk geld verdiend worden. Met name is dat de Amersfoortse sociale werkvoorziening Eemfors, die zowel werkt voor de gemeente als voor de corporaties. Gebruik maken van kapitaal-intensieve gereedschappen (tractoren, grasmaaiers) zal om samenwerking vragen met bestaande structuren. Nader moet worden onderzocht op welke wijze de gemeente en corporaties hier in kunnen faciliteren. Met Eemfors zijn immers ook bestaande commitments van kracht, vanuit de maatschappelijke meerwaarde van de inzet van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.

“Wijk mooier maken” Bewoners creëren wat er (nog) niet is.

“Wijk mooi houden” Gemeente en corporaties onderhouden de openbare ruimte.

Eigenaarschap bewoners publieke ruimte d.m.v. zelfbeheer; Coördinatie: wijktuinman; Uitvoering: bewoners samen met gemeente/Eemfors

VRIJWILLIGERS

BETAALDE ACTIVITEITEN

4. Winkelen – De Zomermarktparade

Productbeschrijving: Floreyn Soesterkwartier levert ideeën, energie en instrumentarium om samen met verenigde winkeliers en andere ondernemers smoel te geven aan het product “Winkelen in het Soesterkwartier”. Deze dienstverlening vindt plaats vanuit een gemeenschappelijk belang met direct belanghebbenden en bewoners verenigd in de coöperatie die de wijkeconomie in het Soesterkwartier als geheel versterkt.

Het product bestaat uit twee delen:

• Initiëren van projecten en programma’s gericht op meer en krachtigere samenwerking (zoals de Zomermarktparade)
• Faciliteren van onderlinge levering van diensten en producten binnen de wijk (zoals Floreyn sparen).

Propositie: De dienstverlening bevindt zich in eerste instantie in het groene gedeelte van onderstaande Venn-diagram, welke een uitstralend effect heeft zowel naar het gele als het blauwe gedeelte.

Onderlinge dienstverlening op basis van wederkerigheid

Reguliere economie: Verlening van diensten en producten met Euro

Wijkeconomie: Onderlinge levering van producten en  diensten met Floreyn Loyaliteitssysteem met Floreyn

BEWONERS

WINKELIERS en ZZP-ers

Betalen en sparen – De Soesterkwartier Floreyn

Propositie: De dienstverlening van Floreyn bevindt zich in het groene gedeelte van het Venn-diagram. De inzet van een Floreyn munt/transacties is bedoeld om de brug te slaan tussen gratis (geel) en professioneel (blauw). De Floreyn is converteerbaar met de Euro door een wisselkoers die een vraag en laat-koers kent. Daardoor is het aantrekkelijk om transacties te blijven uitvoeren in de Wijk Floreyn in plaats van een conversie naar Euros. Door meer transacties in de Wijk Floreyn met elkaar te verrekenen ontwikkelt zich een nieuw maatschappelijk/community-economisch stelsel.

Gratis Transacties waar sociaal-maatschappelijke waarde wordt gecreëerd

Professioneel Transacties in Euros waarmee persoonlijke waarde wordt gecreëerd

Transacties in Floreyn waarmee persoonlijke en collectieve waarde wordt gecreëerd

VRIJWILLIGERS

BETAALDE ACTIVITEITEN

Een Floreyn wijk slaat een brug slaat tussen professionals en vrijwilligers. Een brug tussen Euro transacties en gratis dienstverlening. In de Floreyn wijk ontwikkelen sociale cohesie, ondernemerschap en eigenaarschap zich in relatie tot elkaar.

Het vervolg

Het experiment “Floreynwijk Soesterkwartier” willen we in 2015 opzetten, waarbij we de introductie van Floreyn (1), een kleinschalig woon-experiment met 30-50 huurders (2), een thuiszorg-experiment met 30-50 cliënten (3), een groen-project in de Bomenbuurt (4) en de Zomermarktparade (5) proefondervindelijk opzetten. Aan de hand van de resultaten van het experiment, vindt vervolgens opschaling plaats.

Dankwoord

In de aanloop naar en uitvoering van het haalbaarheidsonderzoek voor de Floreynwijk Soesterkwartier hebben veel mensen en organisaties ons te woord gestaan en hebben veel bewoners en ondernemers uit de wijk met ons mee gedacht. Zonder al die inspiratie zou het nooit gelukt zijn om de ideeën een stap verder te krijgen, en belangrijker nog: Om ze te laten landen op een plek waar we in 2015 met een vliegende start gezamenlijk van start kunnen gaan met het experiment.

[1] nu.nl; 30 sept 2013

[2] www.floreynsparen.nl

[3] J. Rotmans, “In het oog van de orkaan, Nederland in transitie”, Boxtel, 2012

[4] www.amersfoortincijfers.nl

[5] Zoals www.degoeieburen.nl van Duurzaam Soesterkwartier

[6] Zoals www.wehelpen.nl, waarbij een netwerk van mantelzorgers rondom een kwetsbaar persoon wordt geactiveerd

[7] Zoals gecoördineerd vanuit de Amersfoortse vrijwilligerscentrale Ravelijn of zoals de hulpdienst Heb je even voor mij, een initiatief voor kortlopende onbetaalde klussen voor mensen met een kleine portonmonnee, van de samenwerkende kerken uit het Soesterkwartier

[8] Alexander Osterwalder, Yves Pigneur, ‘Business Model Generatie’, Deventer 2014